Pertahanan Badan (Nota Ringkas Biologi Tingkatan 4 bab 11 (Keimunan Manusia)

Pertahanan Badan | Nota Ringkas Biologi Tingkatan 4 bab 11 | Keimunan Manusia | My Wislah | Wislah Malaysia |

Pertahanan badan merupakan sistem kompleks dan berkesan yang bertindak sebagai barisan pertahanan pertama dalam melawan jangkitan patogen. Badan manusia mempunyai tiga barisan pertahanan yang saling berhubungan dan bekerjasama untuk melindungi badan daripada jangkitan penyakit. Setiap barisan pertahanan mempunyai ciri-ciri yang berbeza dan memberikan pelbagai jenis perlindungan terhadap jangkitan patogen.

Pertahanan Badan

Keimunan

1. Keimunan merujuk kepada keupayaan badan seseorang untuk menentang jangkitan patogen dengan menghasilkan antibodi yang spesifik.
2. Setelah jangkitan pertama, sebahagian limfosit disimpan dalam badan sebagai sel memori.
3. Sel memori kekal dalam badan selama bertahun-tahun, dan badan dikatakan imun terhadap penyakit tersebut.

Antigen

Antigen adalah molekul protein asing dalam badan manusia yang merangsang sistem keimunan badan untuk menghasilkan antibodi untuk menentang antigen tersebut.

Antibodi

1. Antibodi adalah molekul protein yang dihasilkan oleh sistem keimunan badan dalam gerak balas terhadap kehadiran antigen.
2. Antibodi berfungsi untuk memusnahkan atau melemahkan serta menetralisasi toksinnya.

Tiga Barisan Pertahanan Manusia:

Barisan Pertahanan Pertama

1. Tidak spesifik.
2. Menghalang kemasukan patogen ke dalam badan secara fizikal dan kimia.

1) Fizikal

1. Epidermis kulit, lapisan paling luar kulit yang tidak dapat ditembusi oleh mikroorganisma.
2. Bekuan darah/keruping; terbentuk pada luka yangjuga menghalang patogen daripada memasuki badan.
3. Membran mukus; dalam saluran pernafasan, saluran pencernaan, salur kencing dan saluran pembiakan.
4. Silium; menggerakkan mikroorganisma yang terperangkap dalam mukus salur pernafasan ke farinks untuk ditelan atau diludah.

2) Kimia

1. Mukus; dirembeskan oleh membran mukus untuk memerangkap zarah kotoran dan bakteria.
2. Enzim lisozim; terdapat dalam air mata dan air liur membunuh bakteria dengan mencernakan dinding sel bakteria.
3. Asid hidroklorik; terdapat dalam jus gaster yang membunuh patogen.
4. Lilin telinga; bersifat antibakteria dan antikulat, membantu untuk memerangkap zarah kotoran dan habuk.
5. Peluh; mengandungi lisozim untuk membunuh patogen.
6. Sebum; dirembeskan oleh kelenjar sebum kulit untuk melindungi kulit dengan membunuh patogen dan kulat.

Barisan Pertahanan Kedua

1. Bertindak selepas mikroorganisma berjaya melepasi barisan pertahanan pertama.
2. Merupakan mekanisme pertahanan yang tidak spesifik dan terdiri daripada demam, keradangan, dan fagositosis.
3. Demam disebabkan oleh kenaikan suhu badan yang tinggi; meningkatkan kadar metabolisme sel dan meningkatkan kadar fagositosis terhadap patogen.
4. Suhu yang tinggi membantu untuk menyahatkan protein patogen dan menyukarkan keberadaannya dalam badan manusia.
5. Suhu yang tinggi juga membantu dalam proses penyembuhan.
6. Keradangan adalah keadaan sel yang bengkak disebabkan oleh sel yang tercedera/dijangkiti patogen.
7. Tisu yang bengkak membantu untuk memencilkan benda asing di satu-satu tempat.
8. Tisu yang rosak membebaskan bahan kimia; menarik perhatian sel fagosit untuk bergerak ke tisu yang rosak dan menelan patogen serta sel yang rosak dan mati.
9. Nanah akan terbentuk.
10. Fagositosis melibatkan dua jenis fagosit; neutrofil dan monosit (makrofaj).

Barisan Pertahanan Ketiga

1. Melibatkan gerak balas keimunan dan bergantung kepada kebolehan antibodi untuk mengenali patogen spesifik dan melindungi badan daripada patogen tersebut.
2. Antibodiyang dihasilkan adalah spesifik untuk membunuh patogen yang spesifik.
3. Dua kumpulan leukosit yang terlibat; limfosit dan makrofaj.
4. Dua jenis limfosit; limfosit T dan limfosit B.
5. Limfosit T menyerang sel-sel yang telah dijangkiti patogen dan menghasilkan bahan kimia yang merangsang limfosit B.
6. Limfosit B membahagi dan membentuk sel plasma dan sel memori B.
7. Sel plasma menghasilkan antibodi yang sepadan dengan antigen.
8. Sel memori B yang dihasilkan oleh limfosit B berfungsi untuk menyimpan maklumat mengenai patogen yang pernah menjangkiti badan.
9. Sel plasma akan diaktifkan segera untuk menghasilkan antibodi sekiranya individu itu terdedah pada patogen yang sama pada masa akan datang.

Kesimpulan

Kesimpulannya, pertahanan badan adalah penting untuk memastikan kesihatan dan kesejahteraan manusia. Sistem keimunan badan memainkan peranan penting dalam membantu badan melawan jangkitan patogen. Dalam usaha untuk menjaga kesihatan badan, adalah penting untuk menjaga keimunan badan dengan mengamalkan gaya hidup yang sihat dan mengambil langkah-langkah berjaga-jaga untuk mengelakkan jangkitan penyakit. Dengan memahami barisan pertahanan badan dan cara kerjanya, kita dapat memahami betapa pentingnya menjaga keimunan badan untuk memastikan kesihatan yang baik.