Penggunaan, Pengurusan, dan Pengendalian Radas serta Bahan Kimia | Nota Ringkas Kimia Tingkatan 4 bab 1 | Pengenalan Bidang Kimia | My Wislah | Wislah Malaysia |
Penggunaan, pengurusan dan pengendalian radas serta bahan kimia dalam makmal memerlukan tindakan keselamatan yang sangat penting bagi memastikan keselamatan dan kesihatan mereka yang terlibat dalam aktiviti tersebut. Semua pihak yang terlibat perlu memahami kepentingan alat pelindung diri, peralatan keselamatan, penyimpanan dan pelupusan bahan kimia dalam makmal bagi meminimumkan risiko kecederaan dan kemalangan.
Penggunaan, Pengurusan, dan Pengendalian Radas serta Bahan Kimia
Alat Pelindung Diri
- Kaca mata keselamatan (goggles): Mengelakkan debu atau percikan bahan kimia daripada terkena mata.
- Topeng muka: Melindungi organ pernafasan daripada bahan kimia dalam bentuk serbuk atau wasap.
- Sarung tangan: Digunakan semasa mengendalikan bahan kimia untuk melindungi tangan daripada tercedera, terkena bahan kimia atau jangkitan.
- Baju makmal: Pelindung badan dan pakaian daripada tumpahan bahan kimia seperti asid, alkali dan pelarut organik.
- Kasut makmal: Melindung kaki daripada kecederaan akibat tumpahan bahan kimia, terkena objek tajam atau bahan toksik.
Peralatan Keselamatan dalam Makmal
- Kebuk wasap: Khas untuk menjalankan eksperimen yang membebaskan wasap beracun, mudah terbakar atau berbau sengit.
- Pancuran air (Shower): Untuk membasuh dan membersihkan badan apabila kemalangan berlaku pada bahagian badan. Juga digunakan untuk memadamkan api sekiranya berlaku kebakaran pada bahagian badan.
- Alat pemadam kebakaran: Untuk memadamkan api semasa kebakaran berlaku di makmal.
- Pencuci tangan: Untuk menanggalkan bahan kimia, kotoran, minyak dan mikroorganisma pada tangan.
- Eyewash: Untuk membasuh dan membersihkan mata apabila kemalangan berlaku pada bahagian mata.
Penyimpanan Bahan Kimia
- Bahan reaktif Seperti litium, natrium dan kalium disimpan dalam minyak parafin untuk mengelakkannya bertindak balas dengan air di udara.
- Hidrokarbon dan pelarut organic: Cecair yang senang meruap dan mudah terbakar seperti hidrokarbon dan pelarut organik perlu disimpan di tempat yang teduh serta jauh daripada cahaya matahari dan sumber haba.
- Bahan yang mudah terurai: Bahan yang mudah terurai dengan kehadiran sumber cahaya seperti asid nitrik pekat, larutan hidrogen peroksida, larutan argentum nitrat, cecair bromin, cecair klorin disimpan di dalam botol gelap.
- Bahan yang mempunyai pH < 5 dan pH > 9: Bahan yang mempunyai pH dalam ralat ini mengakis, maka biasanya disimpan di dalam kabinet penyimpanan khas dan dikunci.
- Logam berat dan bahan toksik: Bahan-bahan ini perlu disimpan dalam bekar khas yang berlabel dan disimpan di dalam bilik yang berkunci serta bebas daripada sumber haba.
Pelupusan Bahan Kimia
- Hidrogen peroksida: Kepekatan rendah boleh dituang ke dalam singki. Kepekatan tinggi perlu dicairkan dengan air dan ditambah dengan natrium sulfit bagi proses penguraian sebelum dituang ke dalam singki.
- Sisa pepejal seperti kaca dan getah perlu dibuang ke dalam bekas khas.
- Hidrokarbon dan pelarut organic: Kebanyakan toksik, karsinogenik dan mudah meruap. Tidak boleh dibuang terus ke dalam singki. Perlu disimpan dalam bekas khas yang diperbuat daripada kaca atau plastik.
- Bahan yang mempunyai pH < 5 dan pH > 9: Dimasukkan ke dalam bekas tertutup yang berlabel semasa pelupusan.
- Logam berat dan bahan toksik: Dimasukkan ke dalam beg plastik dan larutannya dibiar menyejat dalam kebuk wasap. Diikat dan dimasukkan ke dalam tong untuk sisa logam berat.
- Bahan yang mudah terurai: Perlu disimpan dalam bekas yang tertutup dan diletakkan di tempat yang teduh serta jauh daripada cahaya mataharidan sumber haba semasa pelupusan.
Kesimpulan
Secara keseluruhan, keperluan keselamatan dalam penggunaan, pengurusan dan pengendalian radas serta bahan kimia dalam makmal adalah sangat penting. Ia memerlukan pemahaman dan pematuhan yang baik oleh semua pihak yang terlibat bagi memastikan keselamatan dan kesihatan mereka terjamin. Oleh itu, seluruh pihak perlu memahami dan mengamalkan tindakan keselamatan yang betul dalam setiap aktiviti makmal bagi memastikan makmal sentiasa selamat dan bebas dari kemalangan.