Pembuangan Bahan Sisa | Nota Ringkas Sains | Tingakatan 4 | bab 1 | Langkah Kesalamatan dalam Makmal |
Dalam dunia pendidikan, pengurusan dan pembuangan bahan sisa sekolah adalah satu isu yang penting untuk diberi perhatian. Pembuangan bahan sisa yang tidak betul boleh memberi kesan negatif terhadap alam sekitar dan kesihatan manusia. Oleh itu, adalah penting untuk memahami jenis-jenis bahan sisa yang boleh dan tidak boleh dibuang serta cara-cara menguruskannya.
Pembuangan Bahan Sisa
1. Pembuangan sisa boleh dibahagikan kepada dua jenis:
Bahan yang boleh dibuang ke dalam sinki
- Bahan yang mempunyai pH di antara 5 hingga 9
- Larutan berkepekatan rendah
- Contoh;
- Bahan neutral
- Asid lemah
- Alkali lemah
Bahan yang tidak boleh dibuang ke dalam sinki
- Sisa pepejal
- Bahan nilai pH kurang daripada 5 dan lebih daripada 9
- Sebatian pelarut organic
- Bahan toksik
- Logam berat
- Bahan sisa organic
- Contoh;
- Asid
- Gis
- Minyak
- Cat minyak
- Hidrogen peroksida
- Mikrob
- Bangkai haiwan
- Bahan buangan radioaktif
- Bahan meruap
- Bahan reaktif
2. Cara mengurus bahan kimia yang toksik
a. Rawat sampah sebelum dibuang
b. Simpan dalam bekas yang boleh ditutup rapat dan labelkan
3. Prosedur operasi standard (SOP) untuk pembuangan sisa biologi
A- Peralatan tajam
Picagari
Gelongsor kaca
Pipet kaca
Masukkan ke dalam bekas sisa tajam sebelum dilupuskan
B- Pepejal tidak tajam
Tisu
Kapas
Sarung tangan
Masukkan sisa dalam beg plastik biobahaya
Sisa perlu diautoklaf sebelum dilupuskan
C- Bangkai, organ atau tisu organisma
Bangkai haiwan
Tisu haiwan
Tisu tumbuhan
Spesimen biologi
Membalut sisa dalam kertas tisu dan membungkusnya rapi dalam beg plastik biobahaya
Sisa perlu diautoklaf sebelum dilupuskan
D- Sisa cecair
Darah
Air liur
Serum
Sisa ini perlu dinyahkontaminasi secara autoklaf
Melupuskan secara terus ke dalam sistem kumbahan melalui sinki makmal atau tandas
4. Langkah mengurus kemalangan di dalam makmal
Kemalangan tertumpah bahan kimia
- Beritahu guru atau pembantu makmal
- Jadikan kawasan tumpahan sebagai kawasan larangan
- Sekat tumpahan daripada merebak dengan menggunakan pasir untuk membentuk sempadan
- Kaut tumbahan bahan kimia
- Buang ke tempat yang selamat
Kemalangan tumpahan merkuri
- Beritahu guru atau pembantu makmal
- Jadikan kawasan tumpahan sebagai kawasan larangan
- Tabur serbuk sulfur untuk menutupi tumpahan
- Hubungi Jabatan Bomba
*Merkuri beracun
Ia boleh menyerang sistem saraf, saluran pencernaan, sistem pembiakan dan buah pinggang.
Kesimpulan
Pengurusan bahan sisa sekolah adalah tanggungjawab bersama untuk menjaga kebersihan alam sekitar dan kesihatan manusia. Dalam pengurusan bahan sisa, adalah penting untuk memahami jenis-jenis bahan sisa yang boleh dan tidak boleh dibuang serta cara-cara menguruskannya. Pelaksanaan prosedur operasi standard (SOP) yang betul juga penting dalam mengurangkan risiko kemalangan di dalam makmal. Dengan mematuhi prinsip-prinsip pengurusan bahan sisa yang betul, kita dapat memastikan alam sekitar yang sihat dan selamat untuk generasi akan datang.
