Jentera Pentadbiran Kerajaan Persekutuan (Pengajian Am): Dalam sistem pemerintahan Malaysia, terdapat sebuah jentera pentadbiran yang berperanan penting dalam menjalankan urusan negara. Jentera ini terdiri daripada Yang di-Pertuan Agong (YDPA) dan Majlis Raja-Raja. Artikel ini akan menerangkan peranan dan tanggungjawab mereka serta kuasa yang mereka miliki dalam mengurus pentadbiran negara.
A. Yang di-Pertuan Agong (YDPA)
YDPA merupakan ketua negara Malaysia dan memainkan peranan penting dalam mengendalikan urusan pentadbiran negara. YDPA juga merupakan ketua badan perundangan, ketua badan kehakiman, dan ketua badan eksekutif. Pemerintahannya berpandukan undang-undang dan Perlembagaan Persekutuan.
1. Pemilihan YDPA
YDPA dipilih oleh Majlis Raja-Raja melalui undian. Setelah dipilih, YDPA akan mengangkat sumpah dan menandatangani dokumen sumpah jawatan di hadapan Majlis Raja-Raja dan Ketua Hakim Negara. Majlis Raja-Raja akan mengumumkan YDPA yang dipilih kepada Parlimen melalui Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja. Tempoh jawatan YDPA adalah selama 5 tahun.
2. Syarat-syarat Menjadi YDPA
Untuk menjadi YDPA, seseorang harus menjadi raja-raja negara dan memenuhi syarat-syarat seperti cukup umur, matang, waras fikiran, dan tidak uzur.
3. Kuasa YDPA dalam Pentadbiran
YDPA adalah Raja Berperlembagaan yang memiliki kuasa pentadbiran negara di bawah naungannya. YDPA memperoleh maklumat tentang pentadbiran negara dari kabinet. Beberapa kuasa pentadbiran YDPA termasuklah:
- Memilih dan melantik Perdana Menteri berdasarkan ketua parti politik yang memenangi jumlah kerusi parlimen terbanyak.
- Melantik Timbalan YDPA atas nasihat Perdana Menteri.
- Melantik ahli kabinet atas nasihat Perdana Menteri.
- Melantik ahli suruhanjaya atas nasihat Perdana Menteri dan persetujuan Majlis Raja-Raja.
- Melantik Yang di-Pertua Negeri atas nasihat Perdana Menteri dan persetujuan Ketua Menteri.
- Didampingi oleh Perdana Menteri dalam mesyuarat Majlis Raja-Raja.
B: Majlis Raja-Raja
Majlis Raja-Raja merupakan badan pentadbiran yang terdiri daripada kesemua raja-raja negeri di Malaysia. Majlis ini memainkan peranan penting dalam proses pemilihan YDPA dan mempunyai tanggungjawab lain dalam urusan pentadbiran negara.
1. Tugas dan Peranan Majlis Raja-Raja
Majlis Raja-Raja mempunyai beberapa tugas dan peranan yang penting dalam sistem pemerintahan Malaysia. Beberapa tugas tersebut termasuk:
- Memilih YDPA dan Timbalan YDPA.
- Mempertimbangkan dan memecat YDPA dan Timbalan YDPA.
- Membincangkan dasar-dasar negara.
- Berbincang tentang hal-hal di raja.
- Memutuskan persetujuan atau tidak terhadap rang undang-undang.
- Berbincang tentang agama Islam, adat Melayu, hak istimewa orang Melayu, dan hak istimewa Bumiputera Sabah/Sarawak.
- Membincangkan perubahan sempadan negeri dan kepentingan kaum lain.
- Melantik beberapa jawatan penting seperti ketua hakim negara, hakim mahkamah persekutuan, hakim mahkamah rayuan, hakim mahkamah tinggi, ketua audit negara, ahli suruhanjaya, setiausaha dewan rakyat, dan setiausaha dewan negara.
2. Ahli Majlis Raja-Raja
Majlis Raja-Raja terdiri daripada kesembilan sultan serta Yang di-Pertuan Besar Negeri Sembilan dan Yang di-Pertua Melaka, Sabah, Sarawak, dan Pulau Pinang.
C: Kuasa YDPA dalam Perundangan dan Kehakiman
Selain menjadi ketua badan perundangan dan badan kehakiman, YDPA mempunyai kuasa dalam beberapa aspek penting dalam sistem perundangan dan kehakiman negara.
1. Kuasa YDPA dalam Perundangan
- Memanggil, menangguhkan, dan membubarkan parlimen.
- Merasmikan persidangan pertama parlimen dengan memberi ucapan.
- Meluluskan rang undang-undang dengan menyuruh Penyimpan Mohor Besar Raja-Raja mengenakan Cop Mohor Besar. Undang-undang tersebut akan dikuatkuasakan setelah diwartakan, walaupun YDPA tidak setuju. Undang-undang akan menjadi sah selepas 30 hari.
2. Kuasa YDPA dalam Kehakiman
- Melantik hakim-hakim atas nasihat Perdana Menteri setelah berunding dengan Majlis Raja-Raja, Ketua Hakim Negara, Hakim-Hakim Besar, Hakim Mahkamah Persekutuan, dan Hakim Mahkamah Tinggi.
- Mempengerusikan Jemaah Pengampunan untuk hukuman di Mahkamah Tentera, Mahkamah Awam di Wilayah Persekutuan, Mahkamah Syariah di Wilayah Persekutuan, Sabah, Sarawak, Pulau Pinang, dan Melaka.
D: Tugas Lain YDPA dan Ketua Hakim Negara
Selain kuasa-kuasa yang telah disebutkan, YDPA juga mempunyai tanggungjawab lain yang penting dalam menjaga kepentingan negara dan menjalankan tugas sebagai ketua agama Islam di beberapa wilayah serta sebagai pemerintah tertinggi Angkatan Tentera Malaysia. YDPA juga melantik beberapa jawatan penting seperti Peguam Negara, Ketua Setiausaha Negara, Ketua Polis Negara, dan Ketua Audit Negara. YDPA juga menjaga hak istimewa orang Melayu, Bumiputera Sabah/Sarawak, serta kepentingan kaum lain. Selain itu, YDPA dapat mengisytiharkan darurat jika negara tidak aman.
Penutup
Jentera Pentadbiran Kerajaan Persekutuan yang terdiri daripada YDPA dan Majlis Raja-Raja memainkan peranan penting dalam mengendalikan urusan pentadbiran negara. YDPA, sebagai ketua negara, memegang kuasa pentadbiran, perundangan, dan kehakiman. Majlis Raja-Raja, dengan kehadiran kesembilan raja-raja negeri, turut mempunyai peranan penting dalam menjalankan tugas pentadbiran negara. Melalui sistem ini, pentadbiran negara Malaysia dapat dijalankan dengan aman dan stabil.
