Dasar Penswastaan di Malaysia | Pengajian Am | STPM | My Wislah | Wislah Malaysia |
Dasar Penswastaan di Malaysia: Menuju Kecekapan dan Pertumbuhan Ekonomi
Pengswastaan, sebagai dasar yang mendapat perhatian besar di Malaysia sejak pertengahan tahun 1983, telah menjadi isu penting dalam pembangunan dan pengurusan negara. Dalam artikel ini, kita akan meninjau Dasar Penswastaan Malaysia yang diperkenalkan pada masa itu dan menganalisis rasional, objektif, serta strategi pelaksanaannya. Tujuan dari dasar ini adalah untuk mengurangkan beban kewangan kerajaan, meningkatkan kecekapan dan produktiviti, mendorong pertumbuhan ekonomi, serta membahagikan sumber dengan lebih cekap. Dengan itu, kita dapat memahami bagaimana penswastaan menyumbang kepada membawa negara ke arah masa depan yang lebih cerah.
A. Rasional Penswastaan
Y.A.B. Perdana Menteri, dalam ucapan perasmian Konferensi Industri Sekuriti di Malaysia pada 28 April 1984, menyatakan keperluan untuk mengurangkan ketergantungan terhadap sektor awam dan meningkatkan kecekapan melalui penswastaan. Kerajaan di seluruh dunia terkenal kerana kekurangan kecekapan ketika mengurus perusahaan, walaupun dilindungi oleh monopoli dan kuasa Kerajaan. Di sisi lain, sektor swasta lebih termotivasi dan secara amnya lebih cekap. Harapannya, penswastaan akan meningkatkan prestasi ekonomi dan am bagi perkhidmatan yang terlibat, dan seterusnya membawa kepada pertumbuhan lebih pesat negara secara keseluruhan.
Sektor awam tidak hanya terlibat dalam menyediakan dasar utama dan menentukan arah serta penyediaan perkhidmatan, tetapi juga telah terlibat secara aktif dalam aktiviti ekonomi dan perdagangan di Malaysia. Dalam 10 tahun yang lalu, sektor awam telah berkembang pesat. Perbelanjaan sektor awam meningkat secara besar-besaran dari 28% pada tahun 1975 menjadi 36% pada tahun 1982, yang merupakan beban kewangan yang besar untuk kerajaan. Keadaan ekonomi yang tidak stabil juga menjadi faktor utama yang mendorong diperkenalkannya Dasar Penswastaan ini.
B. Objektif Penswastaan
Dasar Penswastaan diperkenalkan dengan beberapa objektif utama seperti berikut:
(i) Mengurangkan Beban Kewangan Kerajaan
Dalam masa lalu, kerajaan telah mengeluarkan jumlah wang yang sangat besar dalam sektor kesihatan, pertahanan, air, tenaga, pengangkutan, pelabuhan, lapangan terbang, dan lain-lain. Perbelanjaan ini terus meningkat dari masa ke masa, sementara pulangan kepada kerajaan rendah dan perlahan. Tambahan pula, kerajaan juga terpaksa menjalankan perkhidmatan dan pelaburan tertentu. Gaji dan elaun pegawai kerajaan merupakan salah satu komponen terbesar dalam perbelanjaan kerajaan, menyumbang lebih daripada sepertiga daripada perbelanjaan keseluruhan. Perbelanjaan subsidi juga meningkat pesat akhir-akhir ini dan kini hampir mencapai separuh daripada perbelanjaan operasi.
(ii) Meningkatkan Kecekapan dan Produktiviti Kerja
Prestasi kebanyakan syarikat awam yang terlibat dalam perdagangan dan industri masih belum memuaskan walaupun mereka mempunyai kedudukan monopolistik dan mendapat sokongan kerajaan. Dengan penswastaan beberapa perkhidmatan kerajaan tertentu, serta dengan kepakaran dan peluang yang lebih baik yang dapat diberikan oleh sektor swasta, dijangka perkhidmatan tersebut dapat ditingkatkan dengan lebih baik lagi.
(iii) Mendorong Pertumbuhan Ekonomi dan Kesejahteraan Negara
Harta dan kekayaan yang dimiliki oleh negara masih belum digunakan sepenuhnya. Halangan-halangan dalam sektor awam tidak menggalakkan penggunaan sumber daya kekayaan negara ini secara cekap dan penuh. Dengan menggalakkan penubuhan lebih banyak syarikat swasta, secara tidak langsung ia dapat meningkatkan pertumbuhan ekonomi negara. Tambahan pula, kerajaan juga dapat mendapatkan manfaat dengan mengutip pendapatan cukai daripada syarikat-syarikat yang terlibat.
(iv) Pembahagian Sumber dan Kecekapan
Semakin banyak penglibatan kerajaan dalam ekonomi bermakna semakin banyak penguasaan kerajaan terhadap sumber negara. Keputusan-keputusan tersebut biasanya berdasarkan pertimbangan yang bukan berasaskan pasaran. Kebanyakan barang dan perkhidmatan yang dikeluarkan oleh kerajaan mencerminkan nilai pasaran. Harga barang tersebut seringkali disubsidi, dan sumber yang dialokasikan untuk pengeluarannya tidak dapat didistribusikan secara cekap. Subsidi dan sikap pemeliharaan kesejahteraan akan menyebabkan rakyat Malaysia terlalu bergantung pada bantuan kerajaan. Keadaan ini tidak sesuai dengan kepentingan jangka panjang individu dan keseluruhan negara.
(v) Mempercepat Pencapaian Matlamat Dasar Ekonomi Baru
Dengan memberi lebih banyak peluang kepada sektor swasta, kerajaan dapat mencapai lebih banyak penyertaan syarikat swasta Bumiputera atau bilangan pengurus Bumiputera untuk memenuhi kehendak Dasar Ekonomi Baru.
C. Strategi Pelaksanaan
Untuk menilai dan mencadangkan penswastaan suatu perkhidmatan, terdapat beberapa isu penting yang perlu dipertimbangkan. Kabinet telah mengarahkan pembentukan Jawatankuasa di Unit Perancang Ekonomi (EPU), dengan anggota dari Unit Penyelarasan dan Pelaksanaan (ICU), Kementerian Kewangan, dan Jabatan Awam. Jawatankuasa ini, yang diketuai oleh Unit Perancang Ekonomi, bertujuan untuk menyusun garis panduan yang komprehensif untuk memudahkan Kementerian/Jabatan melaksanakan penswastaan perkhidmatan tertentu di bawah bidang kuasa masing-masing. Beberapa isu yang perlu dipertimbangkan termasuk pemecahan perkhidmatan, keselamatan, perundingan, implikasi kewangan, penetapan harga, implikasi terhadap kakitangan, dan pelaksanaan Dasar Ekonomi Baru.
Berdasarkan anggaran belanja dan alokasi pembangunan awam, sektor swasta juga perlu menilai kemampuan mereka dalam mengurus dan mengambil alih aset-aset yang akan diswastakan. Pengawasan dan penilaian yang teliti terhadap perkhidmatan-perkhidmatan yang diswastakan juga merupakan sebahagian daripada program penswastaan. Kecekapan pengeluaran, persaingan yang sihat, dan harga yang dikenakan terhadap perkhidmatan-perkhidmatan tersebut perlu dipantau untuk menilai kos dan faedah dari perkhidmatan yang diswastakan.
Penutup
Penswastaan merupakan dasar penting yang dilaksanakan di Malaysia dengan tujuan mengurangkan beban kewangan kerajaan, meningkatkan kecekapan dan produktiviti, serta mendorong pertumbuhan ekonomi. Dengan memahami rasional, objektif, dan strategi pelaksanaannya, diharapkan penswastaan dapat memberikan manfaat yang besar kepada negara secara keseluruhan. Dalam merangka masa depan yang cerah, pemindahan tanggungjawab sebahagian kepada sektor swasta diharapkan dapat membawa kepada pertumbuhan yang lebih baik, pencapaian matlamat ekonomi yang lebih cepat, dan pembagian sumber daya yang lebih cekap.
