Bank | Nota Ringkas Ekonomi Tingakatan 4 bab 3 | Wang, Bank dan Pendapatan Individu | My Wislah | Wislah Malaysia |
Bank adalah institusi yang memainkan peranan penting dalam sistem kewangan dan ekonomi. Terdapat beberapa jenis bank, termasuk Bank Perdagangan, Bank Pusat, Skim Perbankan Konvensional, dan Skim Perbankan Islam. Setiap jenis bank mempunyai peranan dan fungsi yang berbeza dalam menyediakan perkhidmatan perbankan kepada masyarakat.
Bank
Jenis-Jenis Bank
Bank Perdagangan
Bank Perdagangan adalah bank terbesar dan terpenting dalam industri perbankan. Ia dimiliki oleh pihak swasta dan beroperasi dengan tujuan mencapai keuntungan. Bank ini menyediakan perkhidmatan kepada orang ramai dan menerima deposit melalui akaun tetap, simpanan, dan semasa. Penubuhan Bank Perdagangan memerlukan kebenaran Bank Negara Malaysia dan perlu memiliki lesen yang dikeluarkan oleh Menteri Kewangan. Fungsi utama Bank Perdagangan adalah menerima deposit, memberi pinjaman, dan membuat serta menerima bayaran. Contohnya ialah Maybank Berhad.
Bank Pusat
Bank Pusat ditubuhkan pada 26 Januari 1959 di bawah Ordinan Bank Negara Malaysia 1958. Fungsi utama Bank Pusat adalah mengeluarkan mata wang, mengawal kestabilan mata wang, menjadi jurubank kepada kerajaan dan bank perdagangan, serta mengawal kestabilan ekonomi. Contohnya ialah Bank Negara Malaysia.
Skim Perbankan Konvensional
- Skim Perbankan Konvensional tertakluk kepada Akta Bank dan Institusi Kewangan (BAFIA) 1989.
- Aktiviti atau operasi perbankan konvensional berdasarkan kaedah yang umum digunakan dalam industri perbankan.
- Urus niaga dalam skim ini berasaskan kadar faedah atau riba.
Skim Perbankan Islam
- Skim Perbankan Islam dikawal selia oleh Lembaga Pengawasan Syariah 1997.
- Aktiviti atau operasi perbankan Islam berdasarkan prinsip-prinsip hukum syariah.
- Urus niaga dalam skim ini berdasarkan kadar untung.
Fungsi Bank Pusat
- Mengeluarkan mata wang: Bank Pusat bertanggungjawab mengeluarkan duit syiling dan wang kertas serta memastikan penawaran wang sentiasa mencukupi.
- Mengawal kestabilan nilai mata wang: Nilai mata wang diukur melalui kuasa beli dan mata wang asing, bank Pusat menggunakan kaedah seperti mewujudkan sandaran minimum, campur tangan dalam pasaran pertukaran asing (FOREX), dan mengawal inflasi.
- Jurubank kepada kerajaan: Bank Pusat mentadbir akaun negara, akaun pinjaman kewangan, memberi pendahuluan sementara, mengurus hutang negara, memberi nasihat pelaburan kerajaan di luar negara, dan mengurus pertukaran asing.
- Jurubank kepada bank perdagangan: Bank Pusat menyediakan akaun penjelasan antara bank untuk membayar hutang antara bank melalui pengeluaran cek, menjaga rizab berkanun dengan mewajibkan bank perdagangan menyimpan sejumlah wang di Bank Pusat, serta menjadi sumber pinjaman terakhir kepada bank perdagangan yang menghadapi masalah kekurangan tunai.
- Mengawal kestabilan ekonomi: Bank Pusat mengawal inflasi dan kemelesetan ekonomi melalui dasar kewangan, Alat dasar kewangan yang digunakan termasuk rizab berkanun, rizab tunai, kadar faedah, syarat sewa-beli, dan surat jaminan kerajaan.
Fungsi Bank Perdagangan
- Menerima deposit: Bank Perdagangan menyediakan pelbagai jenis akaun simpanan seperti akaun simpanan, akaun simpanan tetap, dan akaun semasa.
- Memberi pinjaman: Bank Perdagangan menyediakan pelbagai jenis pinjaman seperti overdraf, pinjaman peribadi, pinjaman bercagar, pinjaman kenderaan, pinjaman kad kredit, dan mendiskaunkan bil pertukaran.
- Menerima dan membuat bayaran: Bank Perdagangan menyediakan perkhidmatan bayaran melalui sistem cek, arahan kepada bank, dan perbankan internet.
- Perkhidmatan lain Bank Perdagangan: Bank Perdagangan juga menawarkan perkhidmatan seperti pelaburan emas, urus niaga saham, unit amanah, penulisan wasiat, perkhidmatan insurans, serta urusan bayaran eksport dan import.
Konsep Skim Perbankan Islam
Skim Perbankan Islam berlandaskan hukum Islam (syariah) dan menghindari unsur-unsur yang diharamkan seperti riba, maisir, dan gharar. Prinsip-prinsip utama dalam perbankan Islam termasuk wadiah (pemegang amanah), mudharabah (perkongsian untung), bai bithaman ajil (jualan secara ansuran), dan takjiri (pindah milik harta sewa). Skim perbankan Islam berusaha untuk menjaga prinsip perkongsian untung dan risiko antara pihak yang terlibat dalam urus niaga.
Kesimpulan
Dalam sistem perbankan, Bank Perdagangan merupakan bank terbesar dan terpenting yang dimiliki oleh pihak swasta dan berorientasikan keuntungan. Ia menyediakan perkhidmatan perbankan kepada orang ramai dengan menerima deposit dan memberi pinjaman. Bank Pusat, seperti Bank Negara Malaysia, memainkan peranan utama dalam mengeluarkan mata wang, mengawal kestabilan mata wang, serta menjadi jurubank kepada kerajaan dan bank perdagangan. Skim Perbankan Konvensional beroperasi berdasarkan kaedah perbankan tradisional dan menggunakan kadar faedah dalam urus niaganya. Skim Perbankan Islam beroperasi mengikut prinsip-prinsip syariah, menghindari riba dan mengutamakan perkongsian untung dan risiko antara pihak yang terlibat.
Kesimpulannya, bank adalah institusi yang berperanan dalam menyediakan perkhidmatan perbankan kepada masyarakat. Jenis-jenis bank seperti Bank Perdagangan, Bank Pusat, Skim Perbankan Konvensional, dan Skim Perbankan Islam memiliki peranan dan fungsi yang berbeza dalam menjalankan operasi perbankan. Dengan kehadiran pelbagai jenis bank ini, masyarakat dapat memilih dan menggunakan perkhidmatan perbankan yang sesuai dengan keperluan dan prinsip mereka.