Kitar Semula (Nota Ringkas Geografi Tingkatan 3 Bab 5 (Isu dan Pengurusan Alam Sekitar))

Kitar Semula | Nota Ringkas | Geografi | Tingkatan 3 | Bab 5 (Isu dan Pengurusan Alam Sekitar) |

Kitar Semula: Meminimumkan Pembaziran dan Menjaga Alam Sekitar

Amalan kitar semula semakin mendapat perhatian di seluruh dunia kerana kepentingannya dalam meminimumkan pembaziran dan menjaga alam sekitar. Ia melibatkan tiga elemen utama iaitu reduce (kurangkan), reuse (guna semula), dan recycle (kitar semula). Dalam artikel ini, kita akan melihat definisi dan penjelasan mengenai elemen-elemen kitar semula, kepentingannya, serta amalan kitar semula di Malaysia dan beberapa negara lain. Diharapkan artikel ini dapat memberi pemahaman yang lebih jelas tentang kitar semula dan memupuk kesedaran mengenai pentingnya amalan ini.

Definisi dan Elemen Kitar Semula

Kitar semula merujuk kepada memungut dan mengasingkan sisa pepejal bagi menghasilkan keluaran yang berguna. Terdapat tiga elemen penting dalam kitar semula iaitu reduce, reuse, dan recycle.

1. Reduce (Kurangkan):

Reduce merujuk kepada amalan mengurangkan sisa pepejal untuk meminimumkan penggunaan sumber semula jadi. Ia melibatkan penggunaan sesuatu sumber mengikut keperluan sahaja, mengelakkan pembaziran dan penggunaan yang berlebihan.

2. Reuse (Guna semula):

Reuse melibatkan penggunaan semula barangan secara berulang kali untuk mengurangkan penghasilan sisa. Dengan menggunakan sesuatu barangan secara maksimum, ia dapat mengelakkan pembaziran dan memberikan manfaat jangka panjang.

3. Recycle (Kitar semula):

Recycle melibatkan amalan mengasingkan barangan mengikut jenis untuk menghasilkan produk yang sama jenis atau baharu semula. Pengasingan sisa mengikut jenis ini menjimatkan masa dan memudahkan proses kitar semula.

Kepentingan Amalan Kitar Semula

Amalan kitar semula mempunyai beberapa kepentingan yang harus diberi perhatian oleh masyarakat. Antara kepentingan amalan ini adalah:

1. Menjana pendapatan dengan menghasilkan baja kompos menggunakan sisa makanan.
2. Menjimatkan sumber semula jadi apabila mengurangkan, mengguna semula, dan mengitar semula sumber.
3. Mewujudkan persekitaran yang sihat, bersih, dan selesa untuk dihuni.
4. Mengurangkan pencemaran apabila sisa diurus dengan sistematik.
5. Mengurangkan kesan rumah hijau melalui proses kitar semula.

Amalan Kitar Semula di Malaysia

Di Malaysia, terdapat beberapa amalan kitar semula yang telah dilaksanakan. Antara amalan tersebut adalah:

1. Amalan 3R: Reduce, reuse, dan recycle merupakan pendekatan utama dalam amalan kitar semula di Malaysia. Ia melibatkan pengurangan penggunaan, penggunaan semula barangan, dan pengasingan sisa mengikut jenis untuk dikitar semula.
2. Hari Tanpa Beg Plastik: Pulau Pinang merupakan negeri pertama yang melaksanakan kempen ini pada 6 Julai 2009. Bayaran sebanyak RM0.20 dikenakan kepada pelanggan yang memerlukan beg plastik. Beg mesra alam, beg kertas, dan plastik biodegradasi digunakan sebagai ganti beg plastik.
3. Pengasingan Sisa di Punca: Pengasingan sisa pepejal dilakukan di rumah oleh penduduk. Sisa pepejal diasingkan mengikut kategori seperti sisa kitar semula, sisa pukal/sisa kebun, dan sisa baki. Kutipan sisa kitar semula dan sisa pukal dilakukan sekali seminggu, manakala kutipan sisa baki dilakukan dua kali seminggu.

Amalan Kitar Semula di Negara-negara Lain

Selain Malaysia, terdapat beberapa negara lain yang telah mengamalkan kitar semula dengan berkesan. Berikut adalah contoh amalan kitar semula di beberapa negara tersebut:

1. Kitar semula di Jerman: Di Jerman, terdapat ordinan pembungkusan yang melibatkan pihak kilang dan pihak pemasaran. Pihak tersebut perlu mengutip bungkusan barangan daripada pelanggan semula. Terdapat juga sistem Dual System Deutschland GmBH yang melibatkan tanda hijau atau Green Dot pada kotak produk. Pengilang membayar yuran kepada agensi pemungut untuk mengutip kotak-kotak tersebut bagi tujuan kitar semula.
2. Kitar semula di Denmark: Denmark mempunyai sistem pengumpulan sisa yang efisien. Hampir 67% daripada jumlah sisa keseluruhan dikitar semula, 28% dilupus menggunakan incinerator, dan hanya 5% sahaja dikembalikan semula ke tapak pelupusan sampah. Negara ini mengamalkan program pengembalian deposit, program cukai sisa, program subsidi sisa, dan program Cukai Hijau untuk menggalakkan amalan kitar semula.
3. Kitar semula di Sweden: Sweden merupakan contoh terbaik dalam amalan kitar semula. Negara ini mengitar semula 99% daripada sisa buangan domestik dan hanya 1% sahaja yang berakhir di pusat pelupusan sampah. Sweden juga mengimport sisa dari negara lain untuk menghasilkan tenaga elektrik. Mereka mengamalkan pencegahan sisa, pemulihan tenaga, guna semula, dan pelupusan sisa dengan berkesan.
4. Kitar semula di Taiwan: Taiwan melaksanakan Akta Pelupusan Sisa yang mewajibkan pengilang dan pengimport bertanggungjawab ke atas produk yang dihasilkan. Mereka juga mempunyai garis panduan kitar semula, kempen kitar semula, dan program 4-Dalam-1 yang melibatkan kerjasama antara pihak masyarakat, pihak berkuasa bandar, syarikat kitar semula, dan badan sukarela.

Kesimpulan

Amalan kitar semula adalah penting untuk meminimumkan pembaziran dan menjaga alam sekitar. Ia melibatkan elemen reduce, reuse, dan recycle. Di Malaysia, amalan kitar semula telah dilaksanakan melalui pendekatan 3R dan Hari Tanpa Beg Plastik di Pulau Pinang. Pengasingan sisa di punca juga dijalankan oleh penduduk untuk memudahkan proses kitar semula. Negara-negara lain seperti Jerman, Denmark, Sweden, dan Taiwan juga telah mengamalkan amalan kitar semula dengan berkesan melalui pelbagai program dan inisiatif. Dalam usaha kita untuk menjaga alam sekitar dan melestarikan sumber semula jadi, amalan kitar semula harus terus digalakkan dan diperluaskan. Semua pihak perlu bersama-sama berusaha untuk mencapai persekitaran yang sihat, bersih, dan lestari.