Konsep Pergerakan Bahan Merentasi Membran Plasma (Nota Ringkas Biologi Tingkatan 4 bab 3 (Pergerakan Bahan Merentasi Membran Plasma)

Konsep Pergerakan Bahan Merentasi Membran Plasma | Nota Ringkas Biologi Tingkatan 4 bab 3 | Pergerakan Bahan Merentasi Membran Plasma | My Wislah | Wislah Malaysia |

Pergerakan bahan merentasi membran plasma adalah proses penting yang berlaku dalam sel untuk membolehkan pengangkutan bahan terjadi. Proses ini melibatkan beberapa faktor seperti saiz molekul, sifat polariti, dan cas ion. Terdapat tiga jenis pengangkutan bahan merentasi membran plasma iaitu pengangkutan pasif, pengangkutan aktif, dan resapan berbantu.

Konsep Pergerakan Bahan Merentasi Membran Plasma

Terdapat tiga faktor yang menentukan sama ada molekul atau bahan tersebut dapat merentasi membran plasma iaitu saiz molekul, molekul berkutub dan cas ion.

Ciri-ciri bahan yang boleh merentasi membran plasma ialah:

– Bahan-bahan larut lipid

a. Molekul tidak berkutub seperti vitamin A, D, E, K dan sebatian steroid

– Molekul kecil dan ion

a. Molekul berkutub seperti air

b. Molekul tidak larut lipid seperti oksigen, karbon dioksida, ion K+, Na+, Ca2+, Mg2+,

– Molekul besar

a. Glukosa dan asid amino.

Pengangkutan Pasif

Pengangkutan pasif adalah proses yang tidak memerlukan tenaga. Contoh-contoh pengangkutan pasif ialah resapan ringkas, osmosis dan resapan berbantu.

Resapan Ringkas

1. Resapan ringkas adalah sebuah proses dimana bahan-bahan menrentasi melalui membran plasma mengikut kecerunan kepekatan.
2. Bahan-bahan bergerak daripada kawasan kepekatan tinggi ke kawasan kepekatan rendah.
3. Molekul yang bergerak dikatakan bergerak mengikut kecerunan kepekatan sehingga keseimbangandinamik tercapai.
4. Ini boleh berlaku dengan atau tanpa kehadiran membran plasma.
5. Molekul larut lipid seperti asid lemak dan gliserol, oksigen dan karbon dioksida meresap melalui fosfolipid dwilapisan melalui resapan ringkas.

Osmosis

1. Osmosis adalah proses pengangkutan pasif yang serupa dengan resapan ringkas tetapi ia melibatkan molekul air sahaja.
2. Osmosis merujuk kepada pergerakan bersih molekul air daripada kawasan keupayaan air yang tinggi ke kawasan keupayaan air rendah.
3. Osmosis berlaku melalui fosfolipid dwilapisan.

Resapan Berbantu

1. Molekul tidak larut lipid seperti ion, molekul besar seperti asid amino dan glukosa tidak dapat merentasi fosfolipid dwilapisan.
2. Bahan-bahan ini bergerak merentasi membran dengan bantuan protein angkut (protein pembawa atau protein liang).
3. Resapan berbantu tidak memerlukan tenaga kerana protein angkut mengangkut molekul mengikut kecerunan kepekatan.
4. Proses ini bersambung sehingga keseimbangan dinamik tercapai apabila kepekatan molekul adalah sama di kedua-dua sisi membran.

Pengangkutan Aktif

Pengangkutan aktif adalah pergerakan molekul atau bahan ion merentasi membran plasma yang berlaku melawan kecerunan kepekatan. Ia menggunakan tenaga daripada molekul ATP (adenosina trifosfat) yang dihasilkan semasa respirasi sel. Ia memerlukan protein angkut yang khusus dengan tapak aktif khusus untuk mengikat dengan molekul atau ion tertentu. Protein pembawa juga mempunyai reseptor untuk mengikat molekul ATP. Protein pembawa boleh merubah bentuk apabila sebuah kumpulan fosfat melekat padanya. Kesannya, molekul atau ion bergerak merentasi membran.

Persamaan dan Perbezaan Pengangkutan aktif dan Pasif

Persamaan antara pengangkutan pasif dan aktif adalah berlaku melalui membran telap memilih dan mengangkut bahan merentasi membran. Perbezaan antara pengangkutan pasif dan aktif ialah pengangkutan pasif tidak memerlukan tenaga, berlaku mengikut kecerunan kepekatan dan berlaku melalui membran telap memilih. Manakala, pengangkutan aktif memerlukan tenaga, berlaku menentang kecerunan kepekatan dan berlaku pengumpulan dan penyingkiran molekulatau ion.

Kesimpulan

Kajian tentang pergerakan bahan merentasi membran plasma adalah penting dalam pemahaman tentang bagaimana sel-sel berfungsi. Selain itu, pemahaman yang baik tentang pengangkutan bahan merentasi membran plasma membolehkan kita memahami bagaimana beberapa penyakit berkaitan dengan kecacatan dalam proses ini. Proses pengangkutan bahan merentasi membran plasma memainkan peranan penting dalam homeostasis sel dan tubuh manusia secara keseluruhan. Oleh itu, pemahaman yang baik tentang konsep ini adalah penting dalam bidang sains hayat dan perubatan.