Sistem Pentadbiran Kerajaan Negeri Malaysia: Struktur dan Fungsi

Sistem Pentadbiran Kerajaan Negeri Malaysia | Kerajaan Negeri | Pemerintah Negeri dan Pentadbiran Negeri | Kuasa Eksekutif | Dewan Undangan Negeri (DUN) |

Sistem Pentadbiran Kerajaan Negeri Malaysia

Sistem pentadbiran kerajaan negeri merupakan aspek penting dalam struktur pemerintahan Malaysia. Setiap negeri di Malaysia mempunyai sistem pentadbiran yang tersendiri, yang mencerminkan kepelbagaian budaya dan tradisi mereka. Artikel ini akan menjelaskan dengan terperinci mengenai struktur dan fungsi sistem pentadbiran kerajaan negeri Malaysia.

A. Kerajaan Negeri: Pemerintah Negeri dan Pentadbiran Negeri

Di Malaysia, terdapat beberapa jenis kerajaan negeri bergantung kepada status dan struktur politik mereka. Di antara mereka ialah negeri beraja yang dipimpin oleh seorang sultan, negeri Perlis yang dipimpin oleh Yang di-Pertuan Besar, dan negeri-negeri seperti Sabah, Sarawak, Melaka, dan Pulau Pinang yang dipimpin oleh Yang di-Pertua Negeri.

Pentadbiran negeri dijalankan oleh beberapa entiti utama, antaranya:

1. Menteri Besar/Ketua Menteri: Menteri Besar atau Ketua Menteri merupakan ketua pemerintah negeri. Mereka dilantik oleh Sultan atau Yang di-Pertua Negeri berdasarkan nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri.
2. Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri: Majlis ini berfungsi seperti kabinet di peringkat persekutuan. Ia dipimpin oleh Menteri Besar atau Ketua Menteri, dan terdiri daripada ahli-ahli kerajaan negeri yang dilantik oleh Sultan atau Yang di-Pertua Negeri.
3. Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri: Pejabat ini adalah pentadbiran negeri yang utama. Setiausaha Kerajaan Negeri merupakan ketua pentadbir negeri dan memainkan peranan yang sama seperti Jabatan Perdana Menteri di peringkat persekutuan.
4. Jabatan Negeri: Terdapat pelbagai jabatan negeri yang bertanggungjawab menguruskan bidang-bidang tertentu seperti hukum syarak, pertanian, perhutanan, kerajaan tempatan, dan banyak lagi.

B. Kuasa Eksekutif Sultan/Yang di-Pertua Negeri

Sebagai ketua eksekutif negeri, Sultan atau Yang di-Pertua Negeri mempunyai beberapa kuasa penting, termasuk:

• Bertindak atas nasihat Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri dalam mengambil keputusan penting.
• Melantik Menteri Besar atau Ketua Menteri yang telah dipilih oleh parti yang memperoleh undi majoriti dalam pilihan raya.
• Memegang jawatan sebagai ketua agama Islam di negeri beraja, atau YDPA menjadi ketua agama Islam di negeri yang tidak beraja.
• Terlibat dalam kuasa perundangan dengan menjadi sebahagian daripada badan perundangan negeri dan merasmikan persidangan penggal pertama Dewan Undangan Negeri (DUN).
• Memegang kuasa kehakiman dengan melantik majistret dan mengampuni kesalahan yang dibuat di negerinya atas nasihat Jemaah Pengampunan Negeri. Sultan atau Yang di-Pertua Negeri yang bersalah akan didakwa di Mahkamah Khas Raja-Raja.

C. Dewan Undangan Negeri (DUN): Fungsi dan Kuasa

Dewan Undangan Negeri berfungsi sebagai parlimen di peringkat kerajaan negeri. Ahli DUN dipilih melalui pilihan raya oleh rakyat. Fungsi dan kuasa DUN termasuk:

• Membuat undang-undang berdasarkan perkara yang termaktub dalam Senarai Negeri dan Senarai Bersama.
• Membincangkan isu-isu negeri dan membawa masalah rakyat ke perhatian kerajaan negeri.
• Mengawasi tindakan kerajaan negeri dan bertanggungjawab terhadap perbincangan polisi dan pembangunan negeri.

D. Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri (MMK): Peranan dan Ketua MMK

Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri adalah badan pentadbiran yang menyerupai kabinet di peringkat persekutuan. Dalam beberapa negeri, ia juga dikenali sebagai Kabinet atau Majlis Tertinggi. Ketua MMK adalah Menteri Besar atau Ketua Menteri, bergantung kepada jenis kerajaan negeri. MMK memainkan peranan penting dalam membuat dasar-dasar negeri, menggubal undang-undang, dan mentadbir negeri dalam hal-hal yang berkaitan dengan Senarai Negeri.

E. Jabatan Negeri: Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri, Pejabat Kewangan Negeri, Pejabat Penasihat Undang-Undang Negeri, dan Unit Perancang Ekonomi Negeri (UPEN)

Jabatan Negeri merupakan entiti penting dalam pentadbiran negeri. Terdapat beberapa jabatan yang memainkan peranan khusus:

1. Pejabat Setiausaha Kerajaan Negeri: Pejabat ini adalah pentadbiran negeri utama yang dipimpin oleh Setiausaha Kerajaan Negeri. Mereka bertanggungjawab merancang dan menyelaras dasar kerajaan negeri, serta memastikan pelaksanaannya di peringkat daerah.
2. Pejabat Kewangan Negeri: Pejabat ini berperanan sebagai perbendaharaan negeri. Pegawai Kewangan Negeri bertanggungjawab merancang dan menguruskan kewangan negeri, termasuk menyediakan belanjawan, memeriksa belanjawan tahunan, dan mengagihkan sumber kewangan kepada agensi kerajaan negeri.
3. Pejabat Penasihat Undang-Undang Negeri: Pejabat ini dipimpin oleh Penasihat Undang-Undang Negeri dan memberikan nasihat undang-undang kepada Sultan, Jabatan Negeri, MMK, Menteri Besar, dan Ketua Menteri.
4. Unit Perancang Ekonomi Negeri (UPEN): UPEN dipimpin oleh Ketua Pengarah Perancang Ekonomi Negeri. Unit ini bertanggungjawab menyediakan rancangan pembangunan negeri, menyelaras program-program pembangunan, serta memberikan nasihat kepada kerajaan negeri mengenai pembangunan negeri.

Penutup

Sistem pentadbiran kerajaan negeri Malaysia adalah struktur yang kompleks dan bermakna dalam menjalankan urusan pemerintahan setiap negeri. Dalam kerangka ini, Sultan atau Yang di-Pertua Negeri, Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri, Dewan Undangan Negeri, dan jabatan-jabatan negeri memainkan peranan penting dalam merancang dasar-dasar, mentadbir negeri, dan menyelaraskan pembangunan negeri. Dengan memahami sistem ini, kita dapat menghargai kepelbagaian dan keunikan dalam pemerintahan setiap negeri Malaysia.