Sistem Peredaran Manusia (Nota Ringkas Biologi Tingkatan 4 bab 10 (Pengangkutan dalam Manusia dan Haiwan)

Sistem Peredaran Manusia | Nota Ringkas Biologi Tingkatan 4 bab 10 | Pengangkutan dalam Manusia dan Haiwan | My Wislah | Wislah Malaysia |

Sistem peredaran darah merupakan sistem penting dalam tubuh manusia yang memastikan suplai oksigen dan nutrien yang mencukupi ke seluruh tubuh serta membuang produk sisa dan karbon dioksida. Sistem ini melibatkan komponen utama seperti darah, saluran darah, dan jantung. Di dalam darah terdapat sel darah merah dan sel darah putih, serta bahan terlarut seperti protein dan nutrien. Saluran darah terdiri daripada arteri, kapilari, dan vena yang mempunyai fungsi yang berbeza-beza dalam mengangkut darah ke seluruh tubuh.

Sistem Peredaran Manusia

Komposisi Darah

Darah

1. Sel darah putih
   • Eritrosit
   • Leukosit
     • Granulosit: neutrofil, eosinofil, dan basofil
     • Agranulosit: limfosit dan monosit
   • Platelet
2. Plasma darah
   • Bahan terlarut
     • Protein: albumin, globulin, dan fibrinogen
     • Nutrien: glukosa, asid amino, dan vitamin
     • Gas respirasi: oksigen dan karbon dioksida
     • Bahan buangan
     • Enzim
   • Air

Ciri dan fungsi sel darah merah dan sel darah putih:

Sel darah merah (eritrosit):

1. Bentuk dwicengkung.
2. Saiz: 8 µm (diameter) dan 2 µm (ketebalan).
3. Tiada nukleus.
4. Mempunyai hemoglobin.
5. Elastik; membenarkannya untuk melalui kapilari yang nipis.
6. 4.5-5.5 juta sel/mL.
7. Jangka hayat 120 hari.
8. Fungsi: mengangkut darah beroksigen dan terdeoksigen dalam bentuk oksihemoglobin dan karbaminohemoglobin masing-masing.
9. Dihasilkan dalam sumsum tulang.
10. Dimusnahkan dalam hati dan limpa.

Leukosit dan Fungsi

1. Basofil : Merembeskan heparin (tindak balas keradangan)
2. Eosinofil : Tindak balas keradangan
3. Neutrofil : Fagositosis
4. Monosit : Fagositosis
5. Limfosit              : Menghasilkan antibodi

Fungsi darah:

1. Mengangkut oksigen.
2. Mengangkut air.
3. Mengangkut haba.
4. Mengangkut produk sisa.
5. Mengangkut nutrien.
6. Mengangkut hormon.
7. Mengangkut karbon dioksida.

Perbandingan saluran darah manusia:

Arteri:

1. Saiz lumen; kecil.
2. Dinding otot: tebal.
3. Kehadiran injap: tiada.
4. Tekanan darah: tinggi.
5. Fungsi: mengangkut darah beroksigen kecuali pulmonari arteri.
6. Aliran darah: mengangkut darah daripada jantung ke semua bahagian badan.

Kapilari:

1. Saiz lumen: tiada.
2. Dinding otot: ketebalan satu sel.
3. Kehadiran injap: tidak.
4. Tekanan darah: tinggi daripada vena dan rendah daripada arteri.
5. Fungsi: tempat pertukaran gas dan nutrien.
6. Aliran darah: mengangkut darah arteri ke vena.

Vena:

1. Saiz lumen: besar.
2. Dinding otot: nipis.
3. Kehadiran injap: hadir (menghalang aliran darah daripada berpatah balik).
4. Tekanan darah: rendah daripada arteri dan kapilari.
5. Fungsi: mengangkut darah terdeoksigen kecuali pulmonari vena.
6. Aliran darah: mengangkut darah terdeoksigen dari tisu badan ke jantung.

Struktur jantung:

1. Berat jantung manusia sekitar 250g hingga 350g dan seukuran penumbuk tangan.
2. Ia terletak di rongga toraks di atas diafragma dan dilindungi oleh tulang rusuk.
3. Otot jantung adalah miogenik yang bermaksud menguncup dan berehat secara automatik dan tidak dikawal oleh sistem saraf.
4. Diliputi oleh perikardium untuk melindungi tisu otot jantung.
5. Fungsi injap adalah untuk memastikan darah mengalir dalam satu arah dan untuk mencegah aliran balik.
6. Ia mempunyai 4 ruang: atria (kiri dan kanan); dinding yang nipis dan ventrikel (kiri dan kanan); dinding yang tebal.

Kesimpulan

Secara keseluruhan, sistem peredaran darah merupakan sistem yang penting dalam menjaga kesehatan dan kelangsungan hidup manusia. Setiap komponen dalam sistem peredaran darah mempunyai peranan yang khusus dan berbeza-beza, termasuk dalam mengangkut bahan-bahan penting dalam tubuh serta membuang produk sisa. Oleh itu, menjaga kesehatan sistem peredaran darah merupakan aspek penting dalam menjaga kesehatan secara keseluruhan.